Viêm da tiếp xúc là căn bệnh da liễu gặp ở không ít người. Dù không gây ra nguy hiểm đến tính mạng nhưng bệnh gây nhiều khó chịu, ngứa ngáy và ảnh hưởng không nhỏ đến thẩm mỹ cũng như chất lượng cuộc sống của người bị.
Viêm da tiếp xúc là bệnh gì?
Viêm da tiếp xúc là một trong số các loại viêm da phổ biến. Bệnh gây ra khi da tiếp xúc với chất gây kích ứng, thường gặp nhất là hóa mỹ phẩm hoặc các loại cây độc. Bệnh không lây truyền và có nguyên nhân gây kích ứng vô cùng phức tạp, đa dạng tùy vào cơ địa của mỗi người sẽ khác nhau.
Triệu chứng của bệnh viêm da tiếp xúc
Các triệu chứng bao gồm khô, đỏ hoặc rộp da; ngứa và hơi khó chịu. Ngứa và rát da dữ dội từ 24 – 36 tiếng sau khi tiếp xúc, theo sau là các nốt rộp chảy nước kèm theo da đóng vảy và sưng. Chất lỏng trong nốt rộp không lây nhiễm cho người khác. Bạn nên tránh gãi vì có thể dẫn đến nhiễm trùng. Hít vào hoặc nuốt chất kích ứng có thể gây thở khò khè hoặc buồn nôn.
Hầu hết các bệnh nhân khi bị bệnh sẽ không gây ảnh hưởng đến sức khỏe và sẽ hết sau một thời gian nếu không tiếp xúc với các tác nhân gây kích ứng. Tuy nhiên, ở một số trường hợp bệnh vẫn tái phát trở lại gây viêm da mãn tính với các triệu chứng nặng như:
- Vùng da bệnh nổi phát ban đỏ, ngứa ngáy, khó chịu, ngứa ngáy nhiều về đếm có thể khiến bạn mất ngủ và ảnh hướng đến các hoạt động hàng ngày
- Phát ban gây đau, trở nên nghiêm trọng hoặc lan rộng
Nguyên nhân gây viêm da tiếp xúc
Các nguyên nhân bao gồm các chất tiếp xúc trực tiếp với da gây kích ứng hoặc dẫn đến dị ứng cho da như:
- Các hóa mỹ phẩm, một số mỹ phẩm thường chứa các chất hóa học, hương liệu hóa học đặc biệt với các sản phẩm kém chất lượng, không rõ nguồn gốc…có thể gây dị ứng dẫn đến viêm da tiếp xúc.
- Nhựa thông – nhựa sản xuất bởi cây thường xuân độc, sồi độc (sơn độc là nguyên nhân phổ biến gây ra bệnh)
- Một số nguyên nhân khác bao gồm quần áo (len), chất tẩy rửa gia dụng, hương liệu (như trong xà phòng, dầu gội), kim loại mạ kiềm, thuốc nhuộm, thuốc uống, thuốc trừ sâu và các chất hóa học khác.
Thuốc bôi viêm da tiếp xúc
Viêm da là tình trạng lớp nông của da bị ảnh hưởng. Da có thể bị nổi phát ban, ngứa ngáy, mụn nước và lở loét, bong tróc. Viêm da cũng tồn tại ở nhiều thể khác nhau như viêm da dị ứng, viêm da tiết bã, viêm da dạng mủ…
Căn cứ vào từng tình trạng của bệnh nhân mà các bác sĩ đưa ra liệu trình điều trị khác nhau, sử dụng các loại thuốc khác nhau. Cụ thể:
Với những trường hợp cấp tính, thương tổn nhẹ
Nếu trường hợp bệnh nhân triệu chứng của bệnh vừa khởi phát, thương tổn ở mức độ vừa và nhẹ thì có thể dùng đến các thuốc trị viêm da như corticosteroide đường uống hoặc không tùy vào lâm sàng, kết hợp với corticosteroide dạng kem hoặc mỡ bôi tại chỗ. Ngoài ra, có thể chống ngứa bằng kháng histamin đường uống như trên và kết hợp uống các loại vitamin A, E, C, kẽm nếu không có chống chỉ định.
Viêm da cấp tính, da tổn thương nặng và lan rộng
Bệnh nhân có thể được bác sĩ kê sử dụng thuốc chống viêm với những trường hợp này. Có thể sử dụng corticosteroide tiêm trực tiếp vào tĩnh mạch hoặc qua đường uống, liều lượng cũng như thời gian sử dụng giàm dần (2-3 tuần). Ngoài ra có thể sử dụng corticosteroide bôi tại chỗ hoặc khi những thương tổn có dấu hiệu khô có thể dùng hồ nước, cuối cùng là bôi corticosteroide cream.
Thuốc kháng histamin có tác dụng chống ngứa đường uống. Đối với nhóm thuốc kháng histamin thế hệ 1 như hydroxyzine, chlorpheniramine,… sẽ gây buồn ngủ, tránh sử dụng cho người lái xe và đứng máy. Thuốc Chlorpheniramine có thể sử dụng ở phụ nữ đang mang thai. Thuốc kháng histamin thế hệ 2 levocetirizin, cetirrizin,… thường ít gây buồn ngủ nên có thể sử dụng được cả ngày.
Trong trường hợp vùng thương tổn có nguy cơ nhiễm khuẩn, người bệnh có thể cần sử dụng đến thuốc trị viêm da bằng kháng sinh tại chỗ. Đồng thời các dung dịch sát khuẩn cũng có thể được sử dụng tới.
Thương tổn mãn tính
Đối với những trường hợp bệnh bị tổn thương mãn tính, bệnh tái phát theo từng đợt, ngứa ngáy nhiều có thể sử dụng thuốc kháng histamin để chống ngứa. Bên cạnh đó dùng thuốc mỡ corticosteroide kết hợp với sử dụng salisic 5% bôi trực tiếp lên những thương tổn. Người bệnh cũng có thể uống thêm một số loại vitamin A, E, C, kẽm nếu bác sĩ không chống chỉ định.
Ngoài sử dụng thuốc trị, người bệnh có thể tìm đến các phương pháp điều trị bằng kem thảo dược tự nhiên như kem Hope’s Relief của Úc. Đây là kem được chiết xuất từ các tính chất tự nhiên có công dụng trị viêm da rất an toàn không mang lại tác dụng phụ.
Một số lưu ý cho người bệnh
Khi sử dụng các loại thuốc bôi trị viêm da người bệnh cần tuân theo chỉ dẫn của bác sĩ và không nên tự mua thuốc về chữa trị. Bởi các thuốc này khi sử dụng sai cách hoặc quá lạm dụng có thể gây ra tác dụng phụ không mong muốn. Đặc biệt các thuốc chứa corticosteroide khi sử dụng liên tục có thể gây bỏng dam, teo da hay ảnh hưởng đến sự phát triển của trẻ.
- Thiết lập chế độ ăn uống đầy đủ dinh dưỡng.
- Tập thể dục, nhưng phải hiểu da nóng và đổ mồ hôi sẽ gây ngứa nhiều hơn. Rửa và làm mát da nhanh chóng sau khi tập thể dục.
- Chú ý dưỡng ẩm cho da mỗi ngày và không nên tắm bằng nước quá nóng để da không bị khô.
- Dùng xà phòng hoặc chất tẩy rửa nhẹ để làm sạch da. Tránh kích thích da gây ra bởi chất khử mùi hoặc hương liệu trong xà phòng.
- Rửa sạch da ngay lập tức với xà phòng và nước nếu bạn tiếp xúc với chất đã từng gây ra viêm da kích ứng.
- Cần tránh tiếp xúc với các chất gây ra hoặc nghi ngờ là tác nhân gây viêm da cho bạn.
- Đến bệnh viện ngay nếu bạn bị sốt, ho, thở khò khè, nôn mửa hoặc tiêu chảy; nếu mẩn ngứa nặng hơn mặc dù đã điều trị hoặc nếu nổi thêm mẩn ngứa mới.
Trên đây là những thông tin về viêm da tiếp xúc, khác với viêm da dị ứng có thể khởi phát từ bên trong cơ thể, viêm da tiếp xúc thường chỉ khởi phát khi tiếp xúc với chất gây dị ứng bên ngoài. Người bệnh cần nhận biết sớm triệu chứng để có cách chăm sóc điều trị phù hợp phòng tránh bệnh diễn tiến nặng và tái phát trở lại.